Koloseum – lekcja trwałości, wizji i przywództwa

 T – Transparentność Koloseum było „teatrem dla ludu”. Jego powstanie miało charakter polityczny – miało pokazać obywatelom, że cesarz troszczy się o ich rozrywkę i dobrobyt. Transparentność w projektach dziś to otwarta komunikacja, jasne cele i dzielenie się wiedzą. Lider, który działa transparentnie, zyskuje zaufanie i lojalność zespołu.

R – Resilience (odporność)

Koloseum przetrwało wieki: trzęsienia ziemi, pożary, zmiany władzy, a nawet wykorzystanie jako… kamieniołom. Nadal stoi. To symbol odporności samej konstrukcji, ale też odporności idei, która była silniejsza niż kolejne kryzysy.

Dla project managera resilience oznacza więcej niż tylko elastyczne reagowanie na zmieniające się warunki. To także odporność psychiczna lidera – umiejętność zachowania spokoju w chaosie, zdolność do podejmowania decyzji mimo presji oraz konsekwencja w dążeniu do celu, nawet wtedy, gdy przeszkody wydają się nie do pokonania.

Resilience to część mindsetu high performance – fundament długoterminowej skuteczności. Bo nie chodzi o to, żeby „dowieźć projekt” raz. Chodzi o to, by w perspektywie lat potrafić podnosić się po porażkach, uczyć się z błędów i wciąż inspirować zespół. To kompetencja, którą trzeba budować codziennie – poprzez samoświadomość, rozwój osobisty i świadome zarządzanie energią.

Lider odporny psychicznie daje zespołowi nie tylko plan, ale też poczucie bezpieczeństwa. A to właśnie ono sprawia, że nawet w obliczu kryzysu projekt może sięgać po ambitne cele.

W – Wizja Koloseum było nie tylko budowlą – było wizją społeczeństwa zjednoczonego wokół wspólnego doświadczenia. Tylko ktoś z wizją mógł zamienić prywatny luksus cesarza w publiczne centrum życia społecznego. W projektach wizja daje sens, kierunek i spójność działań.

A – Autorytet

Budowa Koloseum wymagała koordynacji tysięcy ludzi – robotników, inżynierów, rzemieślników, architektów. W czasach starożytnego Rzymu autorytet lidera opierał się na sile i hierarchii. Sponsorem projektu był cesarz – najpierw Wespazjan, a później jego syn Tytus – a ich pozycja sama w sobie nadawała im moc decyzyjną. Autorytet płynął więc z władzy politycznej i militarnej, a także z przekonania, że cesarz działa „dla dobra ludu” (choć często był to także sposób na budowanie propagandy i legitymizacji rządów).

Można powiedzieć, że w przypadku Koloseum autorytet lidera był zewnętrzny – nadawany przez pozycję i siłę. Ludzie słuchali, bo musieli.

Dziś rola autorytetu w przywództwie wygląda inaczej. Współczesny project manager nie może liczyć na tytuł czy hierarchię jako jedyne źródło wpływu. Autorytet buduje się poprzez spójność słów i czynów, wiarygodność, kompetencje i przykład, jaki daje się zespołowi. Lider, który mówi jedno, a robi drugie – traci zaufanie.

W dzisiejszym świecie autorytet to wewnętrzna jakość lidera – zdolność do inspirowania, uczciwego komunikowania się i brania odpowiedzialności nie tylko za sukcesy, ale też za błędy. To właśnie taki autorytet sprawia, że zespół chce podążać za liderem, nawet wtedy, gdy droga jest trudna.

 Porównując: w czasach Koloseum ludzie podążali za liderem, bo musieli. Dziś podążają za liderem, bo chcą. I to jest największa różnica w budowaniu autorytetu w przywództwie.

Ł – Łączenie Koloseum łączyło ludzi z różnych klas społecznych – senatorów, kupców, niewolników, obywateli. Projekty również wymagają łączenia perspektyw, kompetencji i interesów. Dobry lider scala różnorodność w spójną całość.

O – Organizacja

Do dziś Koloseum zachwyca swoim systemem logistycznym. Dzięki 80 wejściom i genialnie zaprojektowanej sieci korytarzy oraz schodów, widzowie mogli zająć miejsca i opuścić arenę w zaledwie kilkanaście minut – co wciąż imponuje nawet w porównaniu z nowoczesnymi stadionami. Było to możliwe dzięki perfekcyjnej organizacji ruchu i podziałowi stref, które odpowiadały różnym grupom społecznym. Każdy wiedział, gdzie jest jego miejsce, a cały system działał niemal bez zakłóceń.

Ta starożytna lekcja pokazuje, że organizacja to fundament każdego wielkiego projektu. Bez niej nawet najlepsza wizja i największy autorytet mogą się rozpaść w chaosie. Dla project managera to pierwsza i podstawowa kompetencja – umiejętność tworzenia struktury, która pozwala ludziom działać efektywnie.

Warto jednak pamiętać, że organizacja nie dotyczy wyłącznie zarządzania zespołem, zadaniami czy procesami. To także:

• organizacja samego siebie – czyli zarządzanie własnym czasem, priorytetami i energią,
• organizacja informacji – tak, by wszyscy mieli dostęp do tego, czego potrzebują,
• organizacja współpracy – tak, by różne kompetencje i perspektywy uzupełniały się, a nie rywalizowały ze sobą.

Można powiedzieć, że organizacja jest jak ukryta architektura projektu – niewidoczna na pierwszy rzut oka, ale absolutnie kluczowa dla jego sukcesu. Tak jak w Koloseum – widzowie podziwiali spektakle, ale to system korytarzy i schodów sprawiał, że wszystko działało jak należy.

Ś – Śmiałość

Budowa Koloseum była przedsięwzięciem na granicy możliwości swojej epoki – wymagała ogromnych nakładów, nowatorskich rozwiązań inżynieryjnych i gotowości do podjęcia ryzyka. Śmiałość była tu fundamentem – bez odwagi cesarza i jego doradców ten projekt nigdy by nie powstał. To właśnie zdolność do wyjścia poza utarte schematy sprawia, że rodzą się dzieła, które trwają przez wieki.

Śmiałość w przywództwie oznacza gotowość podejmowania trudnych decyzji, inwestowania w coś, co z początku może wydawać się niemożliwe, i stawiania na wizję, której inni jeszcze nie widzą. Tak było nie tylko w przypadku Koloseum. To samo odnajdujemy w innych ikonach – od High Line w Nowym Jorku, przez Wieżę Eiffla w Paryżu, aż po współczesne projekty transformacji miast czy wielkich innowacji technologicznych. Wszystkie one miały wspólny mianownik: liderów, którzy nie bali się ryzyka.

Dlatego śmiałość to nie luksus, ale warunek powstawania projektów naprawdę przełomowych. Lider, który unika ryzyka i kurczowo trzyma się tylko bezpiecznych rozwiązań, nigdy nie stworzy własnego „Koloseum”.

Ć – Ciągłość

Koloseum to coś więcej niż budowla – to element tożsamości kulturowej Rzymu, trwający przez pokolenia. Przetrwało jako symbol, lekcja i przestrzeń, która wciąż oddziałuje na miliony ludzi. To właśnie pokazuje, czym jest ciągłość w projektach – myślenie wykraczające poza tu i teraz, w stronę dziedzictwa, które zostawiamy następnym pokoleniom.

Dla współczesnych liderów to lekcja, że projekty nie mogą być tworzone wyłącznie pod krótkoterminowe cele czy szybki zysk. Ciągłość oznacza budowanie z myślą o trwałości, użyteczności i wartości w długim horyzoncie. To wymaga nie tylko planowania, ale i odpowiedzialności – czyli myślenia o tym, jaki ślad pozostawimy po sobie.

I tu naturalnie pojawia się perspektywa ESG (Environmental, Social, Governance). Projekty, które mają ciągłość, uwzględniają swój wpływ na środowisko, społeczeństwo i sposób zarządzania. To nie tylko moda, ale nowa norma, która sprawia, że przedsięwzięcia stają się zrównoważone. Koloseum, choć nie powstało w duchu współczesnego ESG, wciąż pokazuje, jak ważne jest, by efekty pracy liderów i zespołów wytrzymywały próbę czasu.

Bo prawdziwe przywództwo to nie tylko dowieźć projekt „na teraz”, ale stworzyć coś, co stanie się ciągłą wartością – dla ludzi, organizacji i świata.