Gene Kranz – „Failure is not an option”

W historii projektów i przywództwa są momenty, które definiują całe pokolenia liderów. Apollo 13 był jednym z nich. W centrum wydarzeń stał Gene Kranz – dyrektor lotu NASA, który w obliczu katastrofy stał się symbolem skutecznego przywództwa.

Jego słynne zdanie „Failure is not an option” („porażka nie wchodzi w grę”) weszło na stałe do języka zarządzania projektami i przywództwa. Ale co naprawdę kryło się za tym hasłem? I dlaczego dziś, ponad 50 lat później, jego podejście jest tak aktualne dla liderów, project managerów i każdego, kto mierzy się z niepewnością?

Kim był Gene Kranz?

Gene Kranz nie był typowym „gwiazdorem” NASA. Zanim trafił do centrum lotów kosmicznych, był pilotem myśliwców i inżynierem. Do NASA dołączył w czasach, gdy nikt nie miał gotowych procedur — wszystko trzeba było budować od zera. To właśnie on współtworzył kulturę dyscypliny, odpowiedzialności i lessons learned, która pozwoliła NASA z sukcesem przeprowadzać kolejne misje.

Podczas Apollo 13 to on stał się twarzą kryzysowego przywództwa.

„Failure is not an option” – co to naprawdę znaczyło?

To zdanie nie oznaczało, że Kranz zabraniał porażek. Przeciwnie — wiedział, że błędy są nieuniknione. Chodziło o coś innego: w sytuacji kryzysu nie można pozwolić sobie na paraliż, rozpacz czy rezygnację. Porażka w Apollo 13 oznaczałaby śmierć trzech astronautów.

Kranz oczekiwał od zespołu nie perfekcji, ale pełnego zaangażowania, odpowiedzialności i kreatywności. Miał świadomość, że część decyzji okaże się błędna — ale decyzje trzeba było podejmować szybko, świadomie i z pełnym wykorzystaniem dostępnych informacji.

Decyzje w Apollo 13

W trakcie kryzysu Kranz kierował setkami inżynierów pracujących nad rozwiązaniami „na gorąco”. To on zainicjował m.in.:

• Priorytetyzację celów – natychmiastowe porzucenie planu lądowania na Księżycu i skupienie wszystkich zasobów na sprowadzeniu załogi na Ziemię.

• Improwizację i kreatywność – słynny filtr CO₂, stworzony z taśmy klejącej, plastikowej torby i kartonu, był wynikiem jasnej dyrektywy: „Use what you have. Failure is not an option.”

• Dyscyplinę proceduralną – mimo chaosu, wszystkie działania były dokumentowane, analizowane i weryfikowane, aby ograniczyć ryzyko kolejnych błędów.

Kultura Lessons Learned

Po misji Apollo 13 Kranz nie tylko świętował sukces ratunkowy. Wprowadził też szczegółową analizę błędów — krok po kroku.

Zamiast zamieść porażki pod dywan, NASA stworzyła model Lessons Learned, w którym każdy błąd stawał się materiałem szkoleniowym. To właśnie dzięki tej kulturze organizacyjnej kolejne misje kosmiczne były bezpieczniejsze i skuteczniejsze.

Kranz wiedział, że porażka, jeśli jest udokumentowana i przeanalizowana, staje się największym aktywem projektu.

Lekcje od Gene’a Kranza dla liderów i PM-ów

1. Growth mindset w praktyce – porażki są nieuniknione, ale to, jak na nie reagujemy, decyduje o wyniku projektu.

2. Priorytetyzacja pod presją – w kryzysie nie da się robić wszystkiego. Lider musi wybrać, co naprawdę jest najważniejsze.

3. Zaufanie i współpraca – Apollo 13 pokazało, że zespół to nie jednostki, a wspólny organizm.

4. Improwizacja to kompetencja – idealne warunki nie istnieją. Lider musi uczyć się „wyciskać maksimum” z tego, co ma.

5. Lessons learned to przewaga – dokumentowanie i analiza błędów to nie formalność, ale kluczowy element przewagi konkurencyjnej.

Dlaczego Gene Kranz inspiruje także dziś?

W czasach, gdy świat zmienia się szybciej niż kiedykolwiek, jego podejście pozostaje aktualne. Nie chodzi o to, by unikać błędów. Chodzi o to, by stworzyć kulturę, w której błędy stają się kapitałem na przyszłość.

To esencja growth mindset – kompetencji, która dziś nazywana jest future-proof skill.

💡 Lekcja dla nas:
Każdy projekt ma swoje „Apollo 13”. Kryzys, który zmienia reguły gry. To właśnie wtedy widać, kim jest lider – i czy potrafi zamienić chaos w wiedzę, a porażkę w trampolinę do przyszłych sukcesów.

👉 Jeśli interesuje Cię temat growth mindset w praktyce, zajrzyj do książki „Szansa” – której współautorką jestem. Znajdziesz tam 25 rozdziałów, w tym historie o tym, jak zamieniać porażki w lekcje i szanse.

Dlatego właśnie napisałam rozdział w książce „Szansa”

O takich historiach i lekcjach piszemy w naszej nowej książce „Szansa” – zbiorze 25 rozdziałów od liderów, mentorów i ekspertów.

Mój rozdział nosi tytuł „Szansa zapisana między wierszami projektu” i opowiada o tym, jak wyciągać lekcje z kryzysów i błędów w projektach. Bo właśnie tam – jak w Apollo 13 – często kryje się największa okazja.

Książka jest już dostępna w wersji papierowej, ebook i audiobook.